متن آموزشی: فصل 3 – بخش های 3-1 — مقدمه و 3-2 — مروري تاريخي بر پديده استعمار
در اين فصل، الگوريتم مطرح شده براي بهينهسازي، که از مدلسازي رياضي رقابتهاي امپرياليستي الهام گرفته شده است، معرفي شده و اجزاي مختلف آن توضيح داده ميشود. با داشتن تابع ، در بهينهسازي ميخواهيم آرگومان x را به گونهاي بيابيم که هزينه متناظر آن، بهينه باشد (معمولاً کمينه).
در اين فصل، الگوريتم جديدي براي جستجوي عام معرفي ميشود که از رقابتهاي استعماري الهام گرفته شده است. بطور خلاصه، اين الگوريتم، از چندين کشور در حالت اوليه شروع ميشود. کشورها در حقيقت جوابهاي ممکن مساله هستند و معادل کروموزوم در الگوريتم ژنتيک و ذره در بهينهسازي گروه ذرات هستند. همهي کشورها، به دو دسته تقسيم ميشوند: امپرياليست و مستعمره. کشورهاي استعمارگر با اعمال سياست جذب (همگونسازي) در راستاي محورهاي مختلف بهينهسازي، کشورهاي مستعمره را به سمت خود ميشکند. رقابت امپرياليستي در کنار سياست همگونسازي، هستهي اصلي اين الگوريتم را تشکيل ميدهد و باعث ميشود که کشورها به سمت مينيمم مطلق تابع حرکت کنند. در اين فصل به استعمار به عنوان جزئي لاينفک از سير تکامل تاريخي انسان نگريسته شده و از چگونگي اثرگذاري آن بر کشورهاي استعمارگر و مستعمره و نيز کل تاريخ، به عنوان منبع الهام يک الگوريتم کارا و نو در زمينه محاسبات تکاملي استفاده شده است. اين فصل، چگونگي مدلسازي رقابت امپرياليستي، و نيز چگونگي پيادهسازي الگوريتم را توضيح ميدهد. ابتدا در بخش دوم، يک مرور خلاصه بر جوانب مختلف تاريخي و بعضي از پديدههاي تاريخي مربوط به استعمار و تاثير آن بر تکامل اجتماعي سياسي انسان ارائه ميشود. در بخش سوم اين فصل، الگوريتم معرفي شده، ارائه شده و بخشهاي مختلف آن مورد بررسي قرار ميگيرند. در بخش چهارم نيز کارايي الگوريتم بر روي چند تابع هزينه استاندارد آزموده ميشود. در نهايت نيز بخش پنجم، نتيجهگيري بحث را ارائه ميکند.
3-2 مروري تاريخي بر پديده استعمار
امپرياليزم ، در لغت به سياست توسعه قدرت و نفوذ يک کشور در حوزه خارج از قلمرو شناخته شده براي آن، اطلاق ميشود. يک کشور ميتواند کشور ديگر را به طور قانونگذاري مستقيم و يا از طريق روشهاي غير مستقيم، مثل کنترل کالاها و مواد خام، کنترل کند. مورد اخير اغلب استعمار نو خوانده ميشود [31]. استعمار يک پديده ذاتي در تاريخ بوده است. استعمار در مراحل ابتدايي، به صورت نفوذ سياسيـنظامي در کشورها و به صورت صرف استفاده از منابع زميني، انساني و سياسي بوده است. بعضي مواقع نيز استعمار، به صرف جلوگيري از نفوذ کشور استعمارگر رقيب انجام ميشد. به هر حال کشورهاي استعمارگر رقابت شديدي را براي به استعمار کشيدن مستعمرات همديگر نشان ميدادند. اين رقابت به نوبه خود باعث رشد و توسعه کشورهاي استعمارگر از لحاظ سياسي، نظامي و اقتصادي گرديد. زيرا کشورها براي داشتن امکان رقابت، مجبور به توسعه بودند.
در حالتهاي قديميتر، استعمارگران با بهرهگيري از منابع زميني، انساني و غيره کشور مستعمره، فقط در صدد افزايش قدرت خود بودند و اينکه آيا مستعمرات پيشرفت ميکنند يا نه مهم نبود. اما بعدها با فزايش ارتباط ميان ملل و رشد انساني، استعمارگران براي ادامه نفوذ خود، به نوعي از اقبال عمومي (حمايت مردمي) نيز احتياج پيدا کردند. بدين ترتيب کشورهاي استعمارگر شروع به ايجاد عمران و آبادي (هر چند ظاهري) در مستعمراتشان نمودند. بدين ترتيب، مستعمرات، شاهد پيشرفت در زمينههاي اقتصادي، اجتماعي و انساني شدند که عامل اين پيشرفت به اجبار، کشور استعمارگر بود. دليل نامگذاري اين فرايند با نام “استعمار” که ريشه در کلمه عمران و آبادي دارد، نيز، همين مساله ميباشد. البته دريافت اقبال عمومي تنها دليل ايجاد عمران توسط استعمارگران در مستعمرات نبود. يک دليل ديگر ايجاد سلطه فرهنگي بر مسعمرات در راستاي اجراي سياست همگونسازي بود. به عنوان مثال کشورهايي نظير فرانسه و انگليس به ايجاد مدارس انگليسي زبان و فرانسوی زبان در مستعمرات خود پرداختند. اين اقدام به دلايل مختلفي صورت ميگرفت که در راس اين دلايل افزايش نفوذ فرهنگي در مستعمرات بوده است. نا گفته نماند که فرايند استعمار (حد اقل بعد فرهنگي آن) با همه تبعات منفي آن در بعضي از کشورهاي امپرياليست به چشم يک جهاد فکري براي نجات بشر نيز نگريسته ميشد. اشعاري وجود دارند که به مدح و ستايش جوانان انگليسي ميپردازند که با هدف آموزش راهي کشورهاي مستعمره شدهاند و در آنها از اين جوانان به عنوان قهرمانان ملي در جبهه نجات بشري ياد ميشود [33].
امپرياليزم، نگرش عمومي نسبت به تمدن غرب را تغيير داد. داروينيستهاي اجتماعي، امپرياليزم را تفسير کرده و اين ايده که فرهنگ غرب، نسبت به فرهنگ شرق، برتر است؛ را تقويت کردند [32]. در آفريقا تنها آنهايي که بعضي از استانداردهاي فرهنگي غرب را داشتند، داراي بخشي از حقوق اجتماعي خود بودند. پرتقاليها اين مردم را جذب شده و فراسويها بطور توهينآميزي آنها را تکامليافته ميناميدند.
به هرحال مستقل از اثرات و تبعات مثبت و منفي آن، استعمار به عنوان يک فرايند ذاتي در تاريخ بشر ايجاد شد، و در عين وارد کردن خسارتهاي جبران ناپذير به زيربناهاي اساسي يک کشور (خصوصاً زيربناهاي فرهنگي) در بعضي موارد اثرات مثبتي را نيز براي کشورها مستعمره داشت. از ديد بهينهسازي، استعمار بعضي از کشورها را که در يک دره معمولي تمدن قرار داشتند، خارج کرده و آنها را به يک حوزه مينيمم ديگر برد که در بعضي موارد وضعيت اين حوزه مينيمم بهتر از موقعيت قبلي کشور مستعمره بود. اما به هر حال اين حرکت مستلزم پيشروي مستعمره در راستاي محورهاي مختلف اقتصادي و فرهنگي به سمت يک امپرياليست قويتر بود، يعني از ميان رفتن بعضي از ساختارهاي فرهنگي و اجتماعي. شکل 3-1 اين وضعيت را به خوبي نشان ميدهد. در اين شکل، مستعمره در نتيجه سياست همگونسازي از يک ناحيه مينيمم خارج شده و وارد يک ناحيه مينيمم ديگر ميشود که در آن وضعيت بهتري را دارا ميباشد. به هر حال هزينهاي که بابت اين حرکت پرداخت شده است، نزديکي به کشور استعمارگر در راستاي محورهاي مختلف اقتصادي، سياسي و اجتماعي است. ادامه اين حرکت ميتواند به جذب کامل کشور مستعمره در کشور استعمارگر بيانجامد.
در اين بخش به بررسي چند مورد از مستعمرات کشورهاي استعماري و رفتار متقابل آنها نسبت به هم ميپردازيم و سعي بر آن است تا با دستهبندي اين رفتارها و با کشف نظم دروني آنها و در نهايت مدلسازي رياضي واکنشهاي متقابل مستعمرات و استعمارگران، اين پيديدهي پيچيدهي اجتماعي را در قالب يک الگوريتم بهينهسازي رياضي بريزيم.
3-2-1 هند
اروپاييها از طريق دريا به هند آمدند و در نهايت به تهديدي عليه اين سرزمين تبديل شدند. نخستين باري که اروپاييها در قرن شانزدهم به هند آمدند، امپراطوري مغول قدرت را در اين کشور در دست داشت. معهذا، در قرن هيجدهم خاندان مغول در حال اضمحلال بود و با جنگهاي داخلي و دخالت خارجي، قدرت سياسي آنها تجزيه گرديد. در نيمه قرن هيجدهم، هند، طعمه امپرياليستهاي رقيب، بريتانيا و فرانسه شده بود. بريتانيا و فرانسه بر سر توفق استعماري بر جهان در حال نبرد با يکديگر بودند و بريتانياي کبير در هند به پيروزي رسيد. بخشهايي از هند مستقيماً تحت حاکميت بريتانيا قرار گرفت در حالي که بر بخشهاي ديگر، شاهزادگان هند با نظارت بريتانيا، حکومت ميکردند [34].
بعد از آرام کردن اين کشور، بريتانياييها به تاسيس مدارس انگليسيزبان و احداث جاده، راه آهن و خط تلگراف پرداختند. حکومت برتانيا همچنين براي اصلاح رسوم اجتماعي که در مقايسه با معيارهاي غربي نادرست تلقي ميشدند، تدابيري اتخاذ کرد. اين تدابير مشتمل بود [34] بر منسوخ کردن رسوم و عاداتي چون
- خودسوزي بيوهزنان کاست بالاي جامعه که براي نشان دادن وفاداري به شوهر انجام ميشد.
- سرکوب مجرماني که به نام مذهب، دزدي و جنايت ميکردند.
- افزايش حداقل سن ازدواج براي دختران.
بسياري از هنديها، اين اصلاحات را سودمند تلقي کرده و به ترديد و چالش غربيها، در قبال ارزشهاي سنتي خود، با بازبيني و ارزشيابي مجدد مذهب و جامعه خويش، پاسخ گفتند. در نتيجه، بسياري از هنديها، فعالانه از اين اصلاحات نظير قانون 1891 که ازدواج دختران خردسال را منع مينمود، حمايت کردند. معهذا سنتگرايان هندو خشمگين شده و به عنوان مصداق دخالت بريتانيا در جامعه هند، به قانون مذبور اعتراض کردند [34].
3-2-2 مالزي
مالزي يکي از مستعمرات بريتانيا شد. حاکميت بريتانيا بر مالزي، غير مستقيم، و از طريق حکام بومي موسوم به سلطان، اعمال ميشد که در آن زمان تبديل به نيمهدستنشانده شده بودند. بخش سودمند اعمال کنترل بريتانيا بر مالزي، شامل الغاي بردهداري و مالياتهاي خودسرانه، احداث راهها، خطوط آهن، مدارس و برقراري نظام جديد بهداشتي بود. معهذا مسلمانان مالزي به ميزان ناچيزي از توسعه سريع اقتصادي منتفع شدند و اغلب آنان همچنان با کشاورزي و ماهيگيري، امرار معاش ميکردند [33،34].
3-2-3 هندوچين فرانسه
امپرياليزم فرانسه، در هندوچين مستقر شد. دلايل علاقهمندي فرانسه به اين منطقه، متعدد بود:
- منابع طبيعي
- قلمروي براي فعاليت مبلغان کاتوليک
- دروازه فرعي ورود به چين
- اهرم مقابله با امپرياليسم بريتانيا
از لحاظ فرهنگي و سياسي، فرانسه سياست دو محوري “جذب” و “همراهي” را تعقيب ميکرد. هدف سياست جذب ايجاد يک فرانسه جديد در مستعمرات این کشور، از طريق شيوههايي نظير تأسيس مدارس فرانسوي و توسعه زبان و رسوم فرانسوي بود. فرانسه اميدوار بود، سر انجام در ميان ويتناميها طبقه ممتاز جديدي به وجود آيد که با حاکميت فرانسه موافق باشد. اما جريان امور به اين صورت پيش نرفت. اقليت کوچک ويتنامي که به فرهنگ فرانسوي دست يافته بودند، مانند هنديهاي صاحب تحصيلات بريتانيايي، دانش جديد خود را در راه مخالفت با سلطه فرانسه و حمايت از استقلال ويتنام، به کار گرفتند.
از لحاظ سياسي، خط مشي فرانسه توسعه تدريجي کنترل خود از طريق سياست “همراهي” بود. به اين معني که مقامات فرانسوي مقيم، از نزديک دستگاه ادراي حکومتهاي محلي را سرپرستي ميکردند.
فرانسويها براي تسهيل در امر توسعه اقتصادي، به احداث جاده و خطوط آهن پرداختند و سيستم آبياري را توسعه دادند و تسهيلات آموزشي و بهداشت عمومي مدرن، ايجاد کردند. ويتناميها عموماً بهاي سنگيني براي اين عمران و آبادي پرداختند، اما بسيار کم از آن منتفع شدند [34].
3-2-4 هند شرقي (اندونزي)
هلنديها از اوايل قرن هفدهم در هند شرقي، دخالت داشتند. هلنديها از آغاز، مستعمرات خويش را به عنوان منابع ارزشمند مواد خام و بعدها به عنوان بازاري براي فروش محصولات صنعتي، قلمداد ميکردند. در اوايل قرن بيستم، با استخراج معادن و حفاري چاههاي نفت، بهرهبرداري از اين ثروتهاي جديد آغاز شد. دورهاي از توسعه اقتصادي به هند شرقي آمده بود. معهذا اين رفاه به جاي اندونزياييها، نصيب هلنديها شد. اين روند عليرغم “سياست اخلاقي” که هلنديها در آستانه چرخش قرن مطرح ميکردند به وقوع پيوست. سياست پدر سالارانه هلنديها، بر تعهد اخلاقي در قبال مردم بومي و بهبود وضعيت رفاهي آن تاکيد ميکرد. اين سياست منجر به تاسيس مدارس ابتدايي دولتي و اتخاذ تدابيري، براي حمايت از مردم عادي اندونزي در مقابل اشکال آشکارتر استثمار اقتصادي شد. هلند بر خلاف فرانسه به سياست “جذب”، علاقهاي نداشت و براي اشاعه نظريات و شيوههاي غربي در ميان مردم بومي کوششي نکرد [34].
با در نظر گرفتن رفتار چند کشور استعمارگر در قبال کشورهاي مستعمره، به نظر ميرسد که اگرچه سياستهاي مذکور نتوانستند قدرت و نفوذ کشورهاي امپرياليست را در ميان مستعمراتشان، افزايش دهند، و مستعمرات بعد از مدتي خواستار خودمختاري سياسي شدند؛ اما به همراه همه معايبشان، اين سياستها تغيرات سياسيـاجتماعي سريعي را در ميان مستعمرات، ايجاد کردند. حوادث قرن بيستم به گونهاي رقم خورد که اکثر کشورهاي مستعمره، در نتيجه انقلاب داخلي و يا ضعف کشور استعمارگر، توانستند به استقلال (حداقل سياسي) دست پيدا کنند. اما نوع جديدي از استعمار در حال شکلگيري بوده و جايگزين شيوه قديمي آن شد و در حال حاضر نيز اين روند ادامه دارد و چنين به نظر ميرسد که حد توقف اين روند (رقابتهاي امپرياليستي) زماني خواهد بود که يک دنياي تک قطبي داشته باشيم، با يک امپرياليست قدرتمند. بر پايهي چنين روندي است که الگوريتم معرفي شده (ICA) در اين فصل پايهگذاري شده و از آن در طي فصول بعدي براي اهداف مختلف بهينهسازي، استفاده ميشود.
(جهت مطالعه هر بخش روی آن کلیک کنید.)
فصل 1 مقدمه
1-1 هدف و اهميت مسئله
1-2 الگوريتم توسعه داده شده
1-3 مزاياي الگوريتم توسعه داده شده
1-4 ساختار نوشتار
فصل 2 بهينهسازي و روشهاي موجود
2-1 انواع مسائل بهينهسازي
2-2 روشهاي بهينهسازي کمينهجو
2-2-1 بهينهسازي تحليلي
2-2-2 جستجوي خط
2-2-3 روشهاي نيوتوني
2-2-4 روش کاهشي نِلدِر ـ ميد با اشکال غير مرکب
2-3 الگوريتم ژنتيک
2-4 الگوريتم بازپخت شبيهسازي شده
2-5 بهينهسازي گروه ذرات
2-6 کلوني مورچهها
2-7 برنامهريزي ژنتيک
فصل 3 استراتژي بهينهسازي مبتني بر تکامل اجتماعيـسياسي
3-1 مقدمه
3-2 مروري تاريخي بر پديده استعمار
3-2-1 هند
3-2-2 مالزي
3-2-3 هندوچين فرانسه
3-2-4 هند شرقي (اندونزي)
3-3 الگوريتم پيشنهادي
3-3-1 شکل دهي امپراطوريهاي اوليه
3-3-2 مدلسازي سياست جذب: حرکت مستعمرهها به سمت امپرياليست
3-3-3 جابجايي موقعيت مستعمره و امپرياليست
3-3-4 قدرت کل يک امپراطوري
3-3-5 رقابت استعماري
3-3-6 سقوط امپراطوريهاي ضعيف
3-3-7 همگرايي
3-4 مثال کاربردي
3-5 نتيجهگيری
3-6 توابع هزينه مورد استفاده
فصل 4 پيادهسازي هاي انجام شده
4-1 استفاده از الگوريتم معرفي شده براي طراحي يک کنترلکننده PID بهينه
4-1-1 کنترلکننده PID
4-1-2 طراحي کنترلکننده PID بهينه توسط الگوريتم رقابت استعماري
4-1-3 نتيجهگيري
4-2 استفاده از الگوريتم رقابت امپرياليستي براي طراحي کنترلکننده PID چند متغيره براي سيستم صنعتي ستون تقطير
4-2-1 مقدمه
4-2-2 کنترلکننده PID براي فرايند چند متغيره
4-2-3 نتايج شبيهسازي
4-2-4 نتيجهگيري
4-3 الگوريتم رقابت استعماري؛ ابزاري براي يافتن نقطه تعادل نش
4-3-1 يک بازي غير خطي استاتيک ساده
4-3-2 يک بازي با پيچيدگي بيشتر
4-4 طراحي بهينه آنتهاي آرايهاي
4-5 استفاده از الگوريتم رقابت استعماري براي شناسايي ويژگي مواد از آزمون فرورفتگي
4-5-1 مقدمه
4-5-2 توصيف مسئله معکوس
4-5-3 حل مسئله معکوس توسط الگوريتم رقابت استعماري
4-5-4 نتيجهگيری
4-6 کنترل فازي اتومبيل
4-6-1 مدل اتومبيل
4-6-2 نتايج
فصل 5 خلاصه، نتيجهگيري و پيشنهادات
لازم به ذکر است که فایل PDF جامعتر این متن آموزشی نیز بر روی سایت در این لینک (کلیک کنید) قرار گرفته است. توصیه می شود پس از مطالعه بخش مربوطه در وبسایت، در صورت تمایل متن فایل PDF را نیز مطالعه نمایید.
نکتهدیگر قابل ذکر این است که الگوریتم رقابت استعماری در حال حاضر درنسخه های مختلف و با تغییراتی نسبت به نسخه اولیه آن توسط دانشجویان و محققین حوزه بهینه سازی مورد استفاده قرار می گیرد. متن آموزشی ارائه شده بر روی سایت ورژن اولیه و نسخه ابتدایی الگوریتم رقابت استعماری می باشد. برای آشنایی با نسخه های جدیدتر الگوریتم می توانید به برخی از مقالات ارائه شده بر روی سایت مراجعه نمایید.
- مقالات انگلیسی الگوریتم رقابت استعماری (کلیک کنید)
- مقالات فارسی الگوریتم رقابت استعماری (کلیک کنید)
- پایان نامه های الگوریتم رقابت استعماری (کلیک کنید)
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.